dinsdag 30 september 2008
30 september 2008 EEN HECTARE GROENTENTUIN
Begin juli meldde de NGO “Kinderen Derde Wereld/Enfance Tiers Monde”dat zij een storting van 2.300 € aan de Naamgroepen zou overmaken. Daarmee zal een omheining aangekocht worden om het terrein af te bakenen en te beschermen tegen de loslopende dieren.
In november starten de bewoners dan met de productie van vooral ajuinen, witte kool en tomaten….
Dit is een belangrijke stap in de strijd tegen de ondervoeding van de kinderen en naar voedselzekerheid voor het dorp.
30 septembre 2008
UN TERRAIN MARAICHER D’UN HECTARE
Nous avons pu réaliser ; grâce à la collaboration de beaucoup d’entre vous, la première partie du microprojet. € 4.116 ont été versés au groupements « Naam de Boulzoma» pour le creusement d’un puits de 20m de profondeur.
L’ong « Enfance Tiers Monde » annonçait début juillet le versement de € 2.300 nécessaire pour le placement d’une clôture autour du terrain maraîcher.
Tout est près pour que les habitants puissent débuter en novembre la culture de légumes.
Un pas important dans la lutte contre la sous-alimentation des enfants et la sécurité alimentaire du village. .
vrijdag 15 augustus 2008
2008
VAN 6 JULI TOT 12 AUGUSTUS / DU 6 JUILLET AU 12 AOÛT
Maar ik
keek ook uit naar de familie bij wie ik vorig jaar verbleef. Ik was geboeid
door hun eenvoudige manier van leven en hun dagelijkse inspanning voor een
betere toekomst.
Mais j’étais aussi impatient de retrouver la famille chez qui j'étais logé
l'année dernière. J'ai été captivé par leur mode de vie simple et leur effort
quotidien pour construire un avenir meilleur.
14 augustus ALS AFSLUITING OF ...VERVOLG
Iedere terugkeer is een aanpassing
Twee jaar terug schreef ik het volgende
PAS TERUG UIT BURKINA FASO
De avond valt over Brussel
na een lange reis
‘k zie groepjes jongeren langs de straten lopen
spelend met een bal
‘t was een warme dag geweest
vakantie overal.
‘k verliet gisteren Ouagadougou
in ’t midden van de nacht
jongeren liepen langs de straten
leurend met een beetje waar
zoekend naar een koper
om een cent te winnen daar.
Drie weken lang had de tijd wat stil gestaan
in Burkina hadden we amper weet
hoe Libanon was aan ’t lijden
maar leeft in solidariteit
als antwoord op die harde tijden.
Planten, zaaien en hard werken
onder die schroeiende zon
om te overleven vandaag
en dan hopen op de regen
zodat alles groen wordt
opdat kinderen morgen zouden kunnen leven.
Maar ook zoeken naar nieuwe wegen
om duurzaam de toekomst tegemoet te gaan
stenen dijkjes, zaaien in een halve maan
om er maar een paar te noemen
tonen hoe van binnenuit
een groep wil blijven groeien.
Ontwikkeling is geen hand meer dat vraagt
maar zoekt naar samenspannen
om het heden te bewerken
de vrucht van samenspraak.
Brussel, 23 juli 2006
EN NU HET VERVOLG:
Op maandag 1 september is het jaarmarkt in Jette. Kom eens langs.
En als je tijd hebt... loop dan de straat van de Post eens af.
Je vindt er animatie en informatie over Burkina Faso.
dinsdag 12 augustus 2008
12 augustus DE TERUGTOCHT - LE RETOUR
Dinsdagnacht neemt Afriqiyah me terug mee onder haar vleugels.
40 dagen Burkina, een hele periode, een beleving, lang en toch kort.
De opgedane ervaring is zoals die vele zaadkorrels
daar in de Sahelgrond gestoken
bonen, aardnoten, mais, gierst, sorgho...
met veel zorg gezaaid.
Zon, aarde, water...
nodig voor de kiemende kracht van het zaad
de plantjes schoten uit de grond
de roestige Sahel
werd een groene oase.
40 dagen hebben we alles kunnen beleven
de strijd om te overleven
het hard werken op het veld
leven in een hostiel klimaat
hopen dat het voldoende regent
en dat de oogst een jaar kan voeden
leven met weinig
geen zekerheid voor morgen
ziek zijn, een minimum aan zorgen
de school, als er wat centen zijn
het ganse gezin werkt
vakantie is helpen
een tiener bewerkt hier ook het veld
een ander zorgt voor de dieren
alleen de kleinsten blijven thuis
onder het oog van 'le vieux'
een graanbank aanleggen,
microcrediet organiseren,
ondervoeding bestrijden
herbebossing, strijd tegen erosie
alfabetisatie en technische vorming
maandag 11 augustus 2008
7 augustus BAOBABS en YOU 'S
op het einde van het regenseizoen
staat ze helemaal in bloem
een ware schoonheid
en later een lekkernij
haar blaadjes sausen nu al heerlijke Tô
Les Baobabs en fleur
Les baobabs de notre quartier Adama Yiri
Sont à la fin de la saison de pluie
Entièrement en fleur
Une vraie beauté
Et comme fruit un délice
Leurs feuilles accompagnent déjà les bonnes sauces
Qu’on mange avec le tô
You (uitspraak zoals het engelse You)
Als het s'morgens heeft geregend
zijn de termitieres in volle activiteit
bij valavond verlaten de ephémaires het nest
recht naar het kunstlicht
de volgende dag smaken ze als heerlijk geroosterde snoepjes
You
Les termitières sont en pleine activité
Quand il a plu au matin
À la tombé de la nuit les éphémères
Sortent de leur nid
Cherchant la lumière
Au lendemain on les mange bien grillé
31 juli Dagelijkse taferelen
Een slaapmatje om op wakker te worden.
Een emmer met water voor de dagelijkse morgen- en avonddouche en een frans toilet (voor wie dat nog gekend heeft).
Beignets als pistolets voor bij de nescafé of de thé gemengd met dikke geconsentreerde melk.
Tô (gierst of sorgho) met saus van baobab blaadjes of bonen gemengd met rijst dat alles met af en toe een ommelet, of gedroogde of verse vis of wat kip.
Des scènes journalières
Un tapis pour dormir et se réveiller dessus
un petit lieu pour se laver et comme toilette
un beignet comme petit pain avec un nescafé ou du thé avec du lait fort sucré
Du tô (sorgho ou petit mil) avec une sauce de feuilles de baobab ou des haricots mélangé de riz accompagné d'une omelette, du poisson ou du poulet
une mangue comme entremets
Et pendant la journée beaucoup d'eau du puuits.
25 juli ZANDSTORM - TEMPÊTE DE SABLE
met een zwoele wind als deken
de aarde had de ganse dag van de zon genoten
en vulde nu de atmosfeer met energie
Plots werd mijn nachtrust gestoord
een saharawind kwam opzetten
heviger en heviger
vrachten stof , zand en kiezelsteentjes
de vlucht naar binnen om bescherming
latend het landschap in wazigheid gedompeld
De bevrijdende regen kwam
de velden dronken
ze kregen het met overvloed
tot laat in de morgen
Dik getruide mannen en vrouwen
aan dertig graden was het fris
latend het zonovergoten landschap van gisteren
uiteen gespat, doorgeprikt.
(Boulzoma juli 2008)
TEMPÊTE DE SABLE
Profitant d'un bon sommeil
sur un tapis dans la cour
le vent couvait la chaleur du jour
la terre offrait petit à petit son énergie
Mais soudainement
Le vent du désert
transportant sable, poussière, gravier
me fait fuire cherchant une protection
après une longue souffrance
la délivrance est venu
les champs ont bu
abondamment
jusque tard dans la matinée.
Les gros pulls se promènent
il fait froid à 30 degrés
l'Afrique c'est cela aussi
24 juli GEZONDHEIDSZORG
La perte de ma voix et une bronchite m'amène au dispensaire de Koumbri le 16/07. Une infirmière m'accueille, pose quelques questions, me demande de prendre ma température et prescrit des médicaments que je dois chercher dans le bâtiment en face (100 fr pour la consultation et 800 fr pour les médicaments). Le gérant de la pharmacie m'annonce le prix en me regardant. Une somme élevée?..c'est en effet une somme importante pour un Burkinabé qui devra travailler 7 jours pour gagner cela; pour moi c'est à peine 1,5€.
Puisqu'après une semaine il n'y avait pas d'amélioration je m'adresse au service d'urgence de l'hôpital de Ouahigouya. Avec un peu de patience deux médecins m'accueillent, posent qq. questions, me donnent le thermomètre, prescrivent des médicaments et me font un carnet de santé. Pour toute sécurité, ils m'envoient au service radiographie. Tout est en ordre. Avec des médicaments plus fort doit entrera dans l'ordre.
23 juli WOESTIJNVORMING EN EROSIE
- vandaag wordt het hout hakken beperkt tot de maanden juli en augustus zodat bladvorming nog mogelijk wordt voor het droogseizoen begint.
- in augustus wordt jaarlijks massaal aan herbebossing gedaan: « Ieder dorp een bos » (foto: verkoop van jonge plantjes)
- dieren worden zoveel mogelijk op stal gehouden om de jonge plantjes beter te kunnen beschermen.
- er wordt gekookt op een « foyer amélioré » waardoor 8 keer minder hout wordt gebruikt
- in de velden worden dijkjes aangelegd om bij regen het water tegen te houden zodat de vruchtbare grond op het veld blijft. (foto 2)
- bij ravijnvorming worden in de ravijnen netten met stenen geplaatst om de stroming te breken. (foto5)
LUTTE CONTRE LE DÉSERT ET
Aujourd'hui nous partons en brousse avec Salifou et El Tafa Siboné. Ici, ils ressentent depuis des années le changement du climat. Par rapport au passé, la pluie devient plus rare, s'arrête parfois trop tôt en septembre et provoque ainsi la famine. Lutter pour la sécurité alimentaire suppose un certain nombre de mesures sur le terrain:
- lutter contre la coupe abusive du bois. On ne peut que couper des branches des arbres en juillet-août
- le reboisement massive: « chaque village sa forêt » (foto: vente de petits arbres)
- stabilisation des animaux: elever les animaux en lieu fermé.
- plantation des arbres fertilisantes pour restaurer le sol. (foto)
- faire la cuisine sur un « foyer amélioré » qui use 8 fois moins de bois.
- construire des diguettes qui retienent l'eau dans les champs ainsi que la bonne terre. (foto 4)
- traitement des ravins (foto5)
22 juli: ARACHIDES
Op normale dagen, wanneer het niet geregend heeft, trek ik s' morgens de brousse in om er te helpen zaaien en het veld bewerken.
Vandaag begroet een vrouw ons: « Le nasara, blanke, est sortie de la souffrance. Il vient nous aider à sortir aussi. » Het leven is hier inderdaad hard. Mijn waardering voor hun dagelijkse inzet.
Habituellement, je parts tous les matin en brousse pour aider à semer et cultiver.Aujourd'hui, c'est un jour pour labourer et semer des arachides.
Une femme nous salue en passant: « Le nasara, le blanc, est sorti de la souffrance. Il vient nous aider à sortir aussi. » C'est vrai, la vie ici est un peu (beaucoup) comme une souffrance. Tous mes respect pour l'engagement journalier de ces agriculteurs.
21 juli HET MICROPROJECT
De voedselprijzen zijn ook hier enorm gestegen. Een pak rijst van
Met een zwak inkomen zal het nog moeilijker worden.Het microproject zal soulaas brengen.
Aujourd'hui nous étudions où on en est avec le projet. L'évolution est très positive. Fin octobre, la première partie sera terminé.
La crise alimentaire a aussi touché le Burkina. Une boîte de riz de
Les gens feront ceinture car leur revenu est faible. Le micro projet vient à temps.
zondag 3 augustus 2008
Zondag 20 juli: BANKO
Samen trekken we de brousse in om een veld te bewerken. De droogte en de zon hebben de "banko" als beton gemaakt. Het is dan ook extra hard werken in zo een warmte, 90° graden gebogen, de aarde open krabben, het onkruid manueel verwijderen, de plantjes uitdunnen.
Onweer hangt in de lucht. De aarde geeft zijn warmte af. Allen en alles snakt naar regen.
(Banko: is ook de grond die ze gebruiken om hun traditionele huizen mee te bouwen).
De nacht heeft hemel en hel doen bewegen. Het manna heeft de aarde overvloedig bedrenkt.
Dimanche 20 juillet BANKO
Le dimanche un jour de repos, que penses tu. Un agriculteur n'accepte pas cela pendant la saison de pluie. C'est maintenant qu'il faut travailler. La saison est en retard et il faut encore semer et cultiver.
Alors aujourd'hui, nous partons en brousse pour cultiver mais le soleil a rendu le Banko comme du béton. C'est difficile de gratter la terre et à une température de plus de 40 degrés, courbé à 90° enlevant les mauvaises herbes.
L'orage est en l'air mais les nuages ne se sont pas encore formés au lointain. La terre transpire la chaleur. Tout ce qui vit prie la pluie.
(Banko est la terre avec laquelle ils reconstruisent leurs maisons traditionnelles.)
La nuit a secoué terre et ciel. La manne est tombée avec abondance.
NONG TAABA KOUL GA
Terug met de moto over rood stoffige grintwegen naar Boulzoma. Daar staat het dorp te wachten. De nieuwe waterput wordt boven de doopvont gehouden en krijgt de naam "Nong Taaba Koul Ga" of "vriendschapswaterput".
Dank zij de financiële steun van familie en vrienden uit België voor het microproject rond voedselzekerheid en de materiële inzet van de dorpsbewoners, werd in de lente van 2008 een waterput geboord om tijdens het droogseizoen aan groententeelt te doen.
De samenwerking tussen de bewoners van Boulzoma heeft de gemeenschapszorg gestimuleerd; vandaar de oorsprong van de naam van de waterput.
De champagne wordt van 20m diep gehaald, goed gechambreerd. Santé, laafi
vendredi 18 juillet
Nous retournons à moto à Boulzoma. Le village nous attend. Le nouveau puits sera baptisé et recevra le nom "puits d'amitié" ou en Mooré "Nong Taaba Koul Ga".
Grâce à l'injection financière des familles et amis Belges pour le micro project sur la sécurité alimentaire et l'apport matériel des habitants, un puits d'eau de 20m de profondeur a été creusé au printemps dernier pour que pendant la saison sèche, ils puissent y faire de la culture maraîchère et ainsi augmenter la sécurité alimentaire. La collaboration entre les habitants en creusant le puits a simulé la bonne entente. Le bourgmestre parlait spontanément du "puits d'amitié".
D'une profondeur de 20 m je cherche le champagne sans bulles mais chambré. A ta santé, laafi
Donderdag 17 juli: Regen over Ouahigouya - dansen in de nacht.
Morgen keren we terug naar Boulzoma; 28 km noordwaarts. Daar wachten ze nog op de regen.
Om 22u zoeken we de "Dancing de l'Amitié"op om van het avondleven te genieten. Ritme zit hier in het lijf. Ritme, beweging, er is altijd iemand aan het dansen waar muziek de straten vult.
Hier heb ik de allernieuwste rage van West-Afrika leren dansen: "de Bobaraba"
Jeudi 17 juillet: La pluie sur Ouahigouya - danser au delà de minuit.
l'après-midi, le ciel annonce l'accouchement de la vie. Avec enthousiasme, les arbres accueillent la pluie qui vient de l'est. C'est de la-bas que vient toujours la délivrance. Une tempête violente rafraîchit la ville. Demain nous retournons 28 km plus au Nord; à Boulzoma. Là, ils attendent encore la pluie. Vers 22h nous bougeons direction "Dancing de l'Amitié". Rythme, mouvement, il y a toujours quelqu'un qui bouge, qui danse. La radio, plein tube, c'est pour tout le quartier. Ce soir j'ai appris la danse qui fait rage en Afrique de l'ouest: "Le Bobaraba.
donderdag 17 juli 2008
crossen door de brousse
zondag 13 juli 2008
OUAGADOUGOU - OUAHIGOUYA
In de stad overal beslijkte wegen. In de brousse ondergelopen velden. Overal een sfeer van vochtige warmte.
S' namiddags kwamen wanhopige berichten binnen. Het is geen regenseizoen meer. Het regent zoals in augustus. Het graan is nog maar pas gezaaid en het kiemt. Nu staat alles onder water te rotten. Ze vrezen al voor de oogst. Hopelijk herstelt de natuur zich snel.
Op 10/07/08 om 9u stipt vertrokken met het openbaar vervoer naar Ouahigouya. Een lijnbus voert me in amper drie uur 180 km noordwaars voor de prijs van 2.500 fr of 4€. Hier in de Sahel geen klacht van regen. Integendeel de tijd dringt dat het eens regent.
11/07/08: Een dagje bezoeken aan organisaties.
Vooreest een uitstapje naar de "Groupement NAAM" met hun zeepfabriek en gedroogde mango... allemaal te vinden in de Wereldwinkel. Een dynamische groep die hier in de Sahel op vele vlakken efficient werkt met de boeren, moeders, kinderen...
Een tweede bezoekje is gereserveerd aan OCADES. Deze organisatie heeft als algemene doelstelling "op een duurzame wijze werken rond de voedselzekerheid. Water is een middel om beter te kunnen produceren. Zonder water kan er niets groeien. Water is meer dan alleen maar drinkwater". Ocades ondersteunt plaatselijke initiatieven rond dit gedachtengoed.
Gans de dag was het snikheet... tegen de avond is dan ook de hel losgebarsten. Een hevig onweer tot vroeg in de morgen bracht de regen naar de Sahel. Het regenseizoen is nu vertrokken.
OUAGADOUGOU - OUAHIGOUYA LA PLUIE UNE BENEDICTION. ! ?
Le 9 juillet, encore un jour à Ouaga. Tôt le matin, j'entends la pluie sur la tôle ondulée de mon hébergement. Tout semblais grisâtre et triste;.. encore de la pluie. Déjà la 3ième journée... J'ai l'impression que tout est déréglé. Ce n'est pas la saison de pluie comme d'habitude.
Les rues pleine de boue rouge, la brousse inondée, l'atmosphère 100% d'humidité.
10/07/08: 9h exactement le car part pour Ouahigouya. Il nous amène 180 km plus au Nord pour 2.500 fr. ou 4 €. Ici on est au Sahel.
Ici la plainte est qu'il n'y a pas encore eu beaucoup de pluie. La saison n'a pas bien commencée.
dinsdag 8 juli 2008
Hemelsblauw - vlucht in de schaduw
Regen bij overvloed
Na een dagje acclimatiseren (6 juli) en een uitnodiging als observator op een bijeenkomst van jongeren met een franse NGO "solidarité sans frontières"... vandaag op stapdoor Ouaga, een miljoenenstad. Het werd een ontmoeting met een sub-tropische regenvlaag. Bij de eerste dikke regendruppels vonden we (Adama en mij)een schuiloord in een vervallen universitair centrum.
HET REGENT
Water ruist, straalt van daken
Het is nu dinsdagmiddag. De zon straalt weer uitbundig. De wegen zijn opgedroogd. Iedereen is weer onderweg om een cent te verdienen.
Après une journée d'acclimatasion durant laquelle j'ai participé à une réunion de jeunes comme observateur...me voilà parti ce lundi 7 juillet à travers Ouaga. C'est devenu une rencontre avec la pluie.
Une pluie sub-tropicale, bénédiction pour le pays en cette début de "saison de pluie"
pendant qu'on s'est refugié voilà à la radion "Horizon FM" qui nous chante. Je trouvais cette chançon typiquement africain.. Je vous la laisse à votre appréciation.
"Il neige à Abidjan
une tempête à Ouaga
un ouragan à Niamey
une folle pluie à Yaoundé
des vages menacentes à Accra
A Sokodé un enfant pleure
les anges ne volent plus
ils marchent.
La nature se surchauffe
l'environnement demande pardon.
Que Allah benisse l'Afrique
Que Dieu nous redonne la vie.
Il neige à Abidjan
et tout à changé à jamais."
Aujourd'hui mardi, le soleil est de retour. Je couvre la tête et marche dans les rues qui bouillonnent d'activités. Un pull n'est plus nécessaire... un peu d'ombre et de vent ... ce serait magnifique.
maandag 7 juli 2008
Brussel-Tripoli-Bamako-Ouagadougou
05/07/08 17h10: Tripoli Eerste tussenstop terug op Afrikaanse bodem. De warmte omhelst me. Ik had vergeten hoe indringend ze was.
Tripoli premier pas sur le continent Africain. La chaleur m'embrasse. J'avais oublié qu'elle était si pénétrante.
Continent waar tijd is voor ontmoeting. Tripoli, wel een transit zonder GSM contact... Dan maar wegdromen rond symbolen in functie van mijn verblijf.
Continent ou on prend le temps pour des rencontres. .. Mais au transit de Tripoli pas question de contact par son mobile. Alors c'est le temps de rêver... (puisque j'utilise maintenant un language plus poétique en Néerlandais je ne l'ai pas traduit... c'est sur le ressac, le brisant.